پاداش عیدی یکی از مزایای مهمی است که به کارگران و کارمندان در پایان هر سال شمسی پرداخت می شود. این پاداش به عنوان یک کمک مالی به کارگران و خانواده های آنها در آستانه سال نو، نقش مهمی در بهبود معیشت و رفاه اجتماعی ایفا میکند.
سنوات یا مزایای پایان کار، یکی از حقوق مهم کارگران در پایان رابطه کاری است که به عنوان پاداش سالانه ای خدمت و تلاش کارگر در طول مدت اشتغال محسوب می شود و هدف آن حمایت از کارگران پس از پایان همکاری با کارفرما است.
این مزایا در قانون کار ایران به عنوان یک حق قانونی برای کارگران در نظر گرفته شده است در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این موضوع طبق قانون کار ایران می پردازیم.
عناوین مهم
محاسبه عیدی سالانه
طبق ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه های مشمول قانون کار مصوب 1370/12/6مجلس شورای اسلامی کلیه کارفرمایان مکلف اند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد به عنوان عیدی و پاداش بپردازند مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
حداقل عیدی کارگران : دستمزد 60 روزکاری که در سال 1403 معادل ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ ریال است.
(۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰=۲,۳۸۸,۷۲۸ ×60 )
این مقدار ممکن است برای افراد مختلف بر اساس مبلغ دستمزد قرارداد کاریشان متفاوت باشد و برابر با 60روز از آخرین مزد دریافتی آن ها خواهد بود به شرطی که از حداکثر تعیین شده در این قانون تجاوز نکند.
حداکثرعیدی کارگران : دستمزد 90 روزکاری که در سال 1403معادل ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ ریال است.
(۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ =۲,۳۸۸,۷۲۸ ×90 )
چنانچه کارگر کمتر از یکسال کارکرد داشته باشد عیدی او برابر است با : عیدی کامل ضربدر کسری از 365 روز سال که کار کرده است. به طورمثال کارگری 9ماه از سال 1403 یعنی 270روزدر کارگاه فعالیت داشته است محاسبه حداقل و حداکثرعیدی او به صورت زیر خواهد بود که برای سال کبیسه 366روز در نظر گرفته می شود.
(365÷270)×(دستمزد روزانه×60)
(365÷270)×(دستمزد روزانه×90)
مالیات عیدی
به عیدی های پرداختی در سال 1403 که بیش از سقف معافیت تعیین شده یعنی 12میلیون تومان باشند، مالیات تعلق می گیرد.
فرمول محاسبه عیدی سال 1403:
10%× (۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ – میزان عیدی دریافتی )
به طور مثال دستمزد ماهانه یک کارگر ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال و میزان کارکرد او در سال جاری یکسال کامل است در این صورت طبق محاسبات قبلی حداکثر عیدی او مبلغ ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ ریال است و مالیات عیدی به صورت زیر محاسبه خواهد شد.
۹,۴۹۸,۵۵۲= 10%× (۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰)
اما در صورتی که میزان حقوق دریافتی کارگر کمتر از میزان معافیت سالانه باشد(به طور مثال۱۱۰,۰۰۰,۰۰۰ریال) بهتر است از روش زیر محاسبه گردد:
10%× (۱,۵۶۰,۰۰۰- (عیدی + جمع درآمد مشمول مالیات حقوق سالانه))
که در این صورت مالیات عیدی به او تعلق نمی گیرد ولی درصورتی که از روش اول استفاده شود مالیات عیدی به او تعلق می گیرد که اشتباه است.
خالص عیدی پس از کسر مالیات
در صورتی که حقوق دریافتی شما بر مبنای حداقل مزد روزانه ( ۲,۳۸۸,۷۲۸ریال) باشد برای سادگی امر میتوانید خالص عیدی دریافتی در سال 1403 را پس از کسر مالیات و باتوجه به سابقه کاری خود از جدول زیر پیدا کنید. (علت تفاوت عیدی در سابقه کاری به این علت است که سنوات کارگران در محاسبه پایه حقوق آن ها موثر است)
سال سابقه | خالص عیدی پس از کسر مالیات (برحسب ریال) |
1 | ۱۴۴,۷۷۱,۳۱۲ |
2 | ۱۴۹,۳۸۲,۹۱۲ |
3 | ۱۵۴,۹۶۲,۹۴۸ |
4 | ۱۶۰,۰۹۶,۵۶۶ |
5 | ۱۶۴,۴۸۲,۶۴۱ |
6 | ۱۶۷,۹۹۵,۲۱۵ |
7 | ۱۷۰,۸۸۷,۱۷۰ |
8 | ۱۷۴,۰۷۹,۸۷۲ |
9 | ۱۷۶,۱۸۳,۳۱۶ |
10 | ۱۷۸,۵۸۱,۱۳۲ |
11 | ۱۷۹,۹۸۳,۹۳۸ |
12 | ۱۸۰,۹۲۶,۶۲۲ |
13 | ۱۸۱,۷۹۰,۷۶۶ |
14 | ۱۸۲,۵۳۰,۵۲۱ |
15 | ۱۸۳,۳۱۴,۵۴۴ |
ثبت حسابداری عیدی سالانه (ویژه حسابداران)
در ابتدای هر دوره مالی مبلغ عیدی و پاداش سالانه بر اساس تجربیات گذشته برآورد می گردد. سپس عیدی و پاداش ماهانه را محاسبه و به حساب هزینه حقوق و دستمزد – عیدی و پاداش بدهکار و حساب ذخیره عیدی و پاداش بستانکار می شود.
دلیل برآورد مبلغ عیدی و پاداش سالانه در ابتدای دوره مالی و ثبت ماهانه آن این است که بهتر است هزینه مربوط به عیدی و پاداش در طی سال سرشکن شده و فقط در ماه پرداخت عیدی عموماً اسفند ماه به حساب هزینه منظور نگردد و هزینه یک ماه به صورت انفجاری افزایش نیابد.
سنوات پایان خدمت کارگران (مزایای پایان کار)
سنوات پایان خدمت یا اصطلاحاً حق سنوات یکی از مزایای اجباری است که کارفرما در هر حالت موظف به پرداخت آن به کارگر است. حق سنوات یا پاداش پایان خدمت مبلغی است که کارگر هنگام فراغت از کار از قبیل بازنشستگی از کارافتادگی فوت و استعفا و … دریافت میکند و میزان آن معادل یک ماه آخرین مزد ثابت دریافتی کارگر است.
حق سنوات طبق قانون باید هنگام قطع ارتباط کاری پرداخت شود ولی پرداخت آن قبل از پایان اشتغال نیز منع قانونی ندارد و علی الحساب به شمار میرود در قراردادهای بیش از یک سال و از مبلغ نهایی سنوات پایان خدمت کارکنان کسر می شود.
حق سنوات متناسب با مدت اشتغال قابل پرداخت است و در صورتی که کارگر فوت کند به خانواده وی پرداخت میشود و پرداخت آن به عهده کارفرما است. میزان حق سنوات نباید از حداقل مزد ثابت کارگر در سال مربوط کمتر باشد ولی در قانون سقف خاصی برای آن مقرر نشده است.
سنوات پایان خدمت کارکنان = میزان کارکرد×( 365÷ آخرین مزد )
در قراردادهای بیش از یک سال پرداخت حق سنوات در پایان هر سال على الحساب محسوب شده و هر ساله باید در پایان سال با توجه به نرخ دستمزد آن سال مبلغ حق سنوات تعدیل گردد.
پایه سنوات چیست؟
پایه سنوات عبارت است از مبلغی که به صورت ماهیانه یا سالیانه به حداقل حقوق کارگرانی که بیش از یک سال مربوط به کار باشند اعطا می شود. این مبلغ از طرف شورای عالی کار و به عنوان جبران کمبود حقوق به کارگران با حداقل دستمزد داده میشود؛ زیرا از گذشته تاکنون بحث حقوق و دستمزد کارگران همواره داغ بوده و همیشه افرادی نگران این مسئله بودند در ابتدای سال ۱۳۷۰ قانون پایه سنوات در مجلس مطرح و بررسی شد. بر طبق این قانون کارگران رسمی و یا غیر رسمی که قرارداد رسمی دارند یا ندارد مشمول قانون پایه سنوات می شوند.
پایه سنوات به چه کسانی تعلق می گیرد؟
پیش از سال ۱۳۹۲ این تردید وجود داشت که پایه سنوات فقط به قرارداد های رسمی تعلق می گیرد و یا قراردادهای غیر رسمی نیز حقی از پایه سنوات دارند؟ طی بخشنامه ای که در سال ۱۳۹۲ توسط وزارت کار به کارگاه ها و کارخانه ها فرستاده شد. کارفرمایان نباید تفاوتی بین این دو گروه قائل شوند و پایه سنوات به هر دو گروه از کارگران تعلق می گیرد.
تفاوت پایه سنوات با حق سنوات
پایه سنوات را به عنوان یک کمک هزینه به میزان پایه حقوق به کارگران می دهند که معمولاً با حداقل دستمزد جمع و به کارگر پرداخت می شود. میتوان آن را به صورت چند ماه یکبار یا سالی یکبار پرداخت کنند پایه سنوات یک هزینه جانبی دستمزد است و تغییر میزان سالانه آن ارتباطی با افزایش دستمزد ندارد. همان طور که در بالا هم گفتیم این پایه سنوات هم به کارگران رسمی و هم به غیر رسمی ها تعلق می گیرد همچنین پایه سنوات به آن دسته از کارگاه هایی که طرح طبقه بندی مشاغل دارند بر اساس فرمول مشخص شده در بخشنامه دستمزدی وزارت کار واریز می شود.
اما آن دسته از کارگاه هایی که طرح طبقه بندی مشاغل ندارند به شرط آن که نیروی کار دارای حداقل یک سال سابقه کار در آن کارگاه باشد دائم یا موقت مشمول حق سنوات می شود. حق سنوات و یا مزایای پایان کار در زمان اتمام کار قطع همکاری یا پایان سال به کارگران پرداخته می شود که معادل یک ماه آخرین مزد دریافتی ثابت کارگر است.
پایه سنوات شامل دانشجویان و دانش آموزانی که مشاغل تابستانی دارند نمی شود.
پایه ی سنوات با سنوات خدمت پاداش پایان کار متفاوت است و طبق ماده ۲۴ کارفرما موظف است معادل آخرین حقوق کارگر را به عنوان پایان کار به وی بپردازد.
در انتها نیز به خاطر داشته باشید که پایه سنوات بیشتر جنبه انگیزشی برای کارگران دارد و شما با پرداخت به موقع این مبلغ می توانید در بهبود کیفیت کار کارگران شریک باشید؛ یکی دیگر از دلایل پرداخت پایه سنوات ایجاد تمایز در میان کارگران با سابقه و تازه کار می باشد.
جمع بندی
عیدی و سنوات از جمله حقوق مهم و قانونی کارگران و کارمندان در ایران هستند که نقش بسزایی در بهبود معیشت و رفاه اجتماعی آنها ایفا میکنند. عیدی به عنوان یک کمک مالی در آستانه سال نو، به کارگران پرداخت می شود و سنوات نیز به عنوان پاداش پایان خدمت، از کارگران در پایان رابطه کاری حمایت میکند. این مزایا نه تنها به عنوان یک حق قانونی برای کارگران شناخته شدهاند، بلکه به عنوان ابزاری برای ایجاد انگیزه و بهبود کیفیت کار نیز عمل میکنند.
محاسبه عیدی و سنوات بر اساس قوانین مشخصی انجام میشود که شامل حداقل و حداکثر مبالغ تعیین شده است. همچنین، مالیات عیدی برای مبالغی که از سقف معافیت مالیاتی فراتر روند، اعمال میشود. از سوی دیگر، سنوات پایان خدمت به عنوان یک حق قانونی، به کارگران در زمان پایان همکاری با کارفرما پرداخت میشود و میزان آن معادل یک ماه آخرین دستمزد ثابت کارگر است.
در نهایت، پرداخت به موقع و دقیق این مزایا نه تنها از نظر قانونی الزامی است، بلکه میتواند به ایجاد روابط بهتر بین کارگران و کارفرمایان، افزایش رضایت شغلی و بهبود شرایط کاری منجر شود. این موضوع نشان دهنده اهمیت توجه به حقوق کارگران و حمایت از آنها در چارچوب قوانین کار است.
از اینکه وقت خود را صرف خواندن این مقاله در وبسایت نرم افزار مدیریت تعمیرگاه و حسابداری آنلاین فینتی کرده ایید سپاسگزاریم.