بیمه کردن پرسنل نه تنها یک تعهد قانونی، بلکه یک ضرورت اخلاقی و استراتژیک برای کارفرمایان محسوب می شود. با این حال، برخی از کارفرمایان به دلایل مختلف از جمله کاهش هزینه ها یا نا آگاهی از قوانین، از بیمه کردن کارکنان خود اجتناب می کنند. این تصمیم عواقب سنگینی برای کارفرما، کارکنان و حتی جامعه به همراه دارد. در این مقاله به بررسی دقیق عواقب بیمه نکردن پرسنل، جزئیات قوانین مرتبط و اهمیت این موضوع در فضای کسب و کار ایران می پردازیم.
عناوین مهم
۱. عواقب قانونی و مالی برای کارفرما
بر اساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران و قانون تأمین اجتماعی، بیمه کردن پرسنل یک الزام قانونی است. ماده ۱۴۸ قانون کار تصریح می کند که کارفرمایان موظفند کارگران خود را نزد سازمان تأمین اجتماعی بیمه کنند. عدم رعایت این قانون می تواند منجر به شکایت کارکنان و پیگرد قانونی شود. سازمان تأمین اجتماعی نیز به عنوان نهاد نظارتی، اختیارات گسترده ای برای برخورد با کارفرمایان متخلف دارد.
جریمه های مالی و قانونی:
بر اساس ماده ۱۸۳ قانون تامین اجتماعی، کارفرمایانی که برخلاف ماده ۱۴۸ این قانون از بیمه کردن کارگران خود خودداری کنند، علاوه بر پرداخت کلیه حقوق متعلق به کارگر (شامل بیمه سهم کارفرما)، بسته به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم، به جریمه نقدی معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه مربوطه محکوم خواهند شد و حتی در موارد شدید، کارفرمایان متخلف ممکن است از دریافت برخی مجوزهای دولتی محروم شوند.
در صورت عدم ارسال لیست بیمه توسط کارفرما، جریمه ای برای او در نظر گرفته می شود. میزان جریمه می تواند بین ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه مربوطه باشد. همچنین، جریمه عدم ارسال لیست بیمه در مهلت قانونی، بسته به مبلغ بدهی ماهانه، می تواند بین ۷ تا ۲۲ درصد از بدهی پرداخت نشده آن ماه باشد و در صورتی که کارفرما تمام یا بخشی از لیست بیمه قابل پرداخت را پرداخت نکند مطابق با قانون، باید به ازای هر ماه ۲ درصد از مجموع حق بیمه و بیمه بیکاری پرداخت نشده را به عنوان جریمه بپردازد. این مبلغ جریمه مستقل از الزام کارفرما به پرداخت اصل حق بیمه و بیمه بیکاری است.
معافیت های پرداخت جریمه:
بعضی شرایط خاصی وجود دارد که کارفرما می تواند از پرداخت جریمه بیمه نکردن پرسنل معاف شود:
معافیت برای پرداخت زود هنگام: کارفرمایانی که قبل از صدور اجرائیه اقدام به پرداخت کامل بدهی خود نمایند، از ۴۰ درصد جرائم مربوط معاف خواهند بود.
شرایط کارگاه های دارای بحران مالی: برای کارگاه های با مشکلات مالی، این میزان معافیت طبق تصویب هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی می تواند تا ۶۰ درصد افزایش یابد.
لغو معافیت در صورت صدور اجرائیه: در صورت صدور برگ لازم الاجرا، معافیت ۴۰ درصد جریمه های متعلقه لغو می شود. همچنین، علاوه بر این، یک بیستم از بدهی به عنوان نیم عشر اجرایی به کارگاه تعلق خواهد گرفت.
مسئولیت در حوادث کاری:
بر اساس ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی، اگر کارگری در حین کار دچار حادثه شود و بیمه نباشد، کارفرما مسئولیت کامل پرداخت هزینه های درمان، توانبخشی و حتی غرامت نقص عضو یا فوت را بر عهده دارد. این هزینه ها می توانند بسیار سنگین باشند و حتی منجر به ورشکستگی کسب وکارهای کوچک و متوسط شوند.
اقدام کارگر در صورت عدم پرداخت حق بیمه
اگر کارفرما حق بیمه کارگر را پرداخت نکند، کارگر می‌تواند با مراجعه به شعبه تامین اجتماعی جهت شکایت و تقاضای بازرسی اقدام کند. کارفرما در این شرایط موظف است که علاوه بر پرداخت حق بیمه، جریمه ای به مبلغی بیش از حق بیمه پرداخت نشده را نیز پرداخت کند.
درصورت وجود قرارداد کار: اگر کارگر دارای قرارداد است، به سرعت مراحل اداری و قانونی آغاز می شود و مدارک مربوطه قابل ارائه خواهند بود.
درصورت عدم وجود قرارداد: در صورتی که کارگر قراردادی نداشته باشد، باید از طرف اداره کار نامه ای به شعبه بیمه ارسال شود. این نامه به کارگزاری مسئول تحویل داده می شود. کارگر می تواند با ارائه شواهد و مستندات و معرفی شاهدان ادعای خود را اثبات کند. این مستندات می تواند مدارکی باشد که نشان می دهد روابط کاری بین کارگر ئ کارفرما وجود داشته مثل فیش حقوقی، کارت پرسنلی، کارت غذا و یا کارت ویزیت از طرف شرکت و…
برگزاری جلسه: اگر کارفرما در جلسه حاضر نشود، پرونده به مرحله بعد منتقل می شود. پس از دو هفته، جلسه ای تحت عنوان تشخیص و شکایت از کارفرما برگزار خواهد شد.
حل اختلاف: در صورتی که یکی از طرفین (کارگر یا کارفرما) به رای کارشناس اعتراض داشته‌باشد، جلسه حل اختلاف به عنوان آخرین جلسه تشکیل خواهد شد.
برای شکایت از کارفرما بابت بیمه، هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد و حتی پس از فوت شخص نیز، وارثان قانونی وی می‌توانند به دنبال دریافت حق او باشند.
همچنین برای خدمت رسانی به افرادی که تحت پوشش بیمه های مختلف قرار گرفته اند و مستمری دریافت می کنند، سامانه تلفن گویای ۱۴۲۰ به منظور اطلاع رسانی دقیق و دریافت پیام مخاطبان و انتقال به مدیران ایجاد شده است. کارگرانی که توسط کارفرمایان بیمه نشده اند یا حق بیمه آن ها پرداخت نشده است، می توانند از این طریق و تماس با این شماره، با واحد ارتباط مردمی سازمان تامین اجتماعی ارتباط بر قرار کرده و این سازمان را از عدم رعایت مقررات قانونی کار مطلع نمایند.
۲. کاهش انگیزه و بهره وری کارکنان
کارکنانی که از حمایت های بیمه ای محروم هستند، احساس امنیت شغلی و رفاه کمتری دارند. این موضوع می تواند منجر به کاهش انگیزه، افزایش استرس و در نهایت افت بهره وری شود. در بلندمدت، این وضعیت به ضرر کسب وکار تمام می شود، زیرا نیروی کار ناراضی و بدون انگیزه نمی تواند به رشد و موفقیت سازمان کمک کند. در مقابل، کارفرمایانی که به رفاه کارکنان خود توجه می کنند، وفاداری و تعهد بیشتری از سوی پرسنل دریافت می کنند.
۳. افزایش ریسک حوادث کاری و هزینه های درمان
در محیط های کاری، به ویژه در مشاغل سخت و پرخطر مانند صنعت ساختمان، معدن یا تولید، احتمال بروز حوادث کاری وجود دارد. اگر کارکنان بیمه نباشند، هزینه های درمان و توانبخشی بر دوش خود آنها یا کارفرما خواهد بود. در بسیاری از موارد، این هزینه ها آنقدر سنگین هستند که زندگی فردی کارکنان و حتی ثبات مالی کسب وکار را تهدید می کنند. بیمه کارکنان نه تنها این ریسک را کاهش می دهد، بلکه اطمینان خاطر را برای همه طرفین فراهم می کند.
۴. تأثیرات منفی بر اعتبار کسب وکار
در عصر ارتباطات، اعتبار یک کسب و کار نقش کلیدی در موفقیت آن ایفا می کند. کارفرمایانی که از بیمه کردن پرسنل خودداری می کنند، به سرعت اعتبار خود را در میان کارکنان، مشتریان و حتی رقبا از دست می دهند. این موضوع می تواند منجر به کاهش جذب نیروی کار ماهر، از دست دادن مشتریان و حتی مشکلات در همکاری با شرکای تجاری شود. در مقابل، کسب وکارهایی که به رفاه کارکنان خود اهمیت می دهند، از اعتبار و جایگاه بهتری در بازار برخوردار می شوند.
۵. تأثیرات اجتماعی و اقتصادی
بیمه نکردن پرسنل نه تنها بر کارفرما و کارکنان، بلکه بر کل جامعه تأثیر می گذارد. کارکنان بدون بیمه در صورت مواجهه با بیماری یا حوادث کاری، ممکن است به سیستم های حمایتی دولتی متکی شوند که این موضوع فشار مالی بیشتری بر دولت و جامعه وارد می کند. علاوه بر این، افزایش تعداد کارکنان بدون پوشش بیمه ای می تواند منجر به گسترش فقر و نابرابری اجتماعی شود، چرا که این افراد در مواجهه با بحران های مالی آسیب پذیرتر هستند.
۶. از دست دادن فرصت های رشد و توسعه
کارفرمایانی که پرسنل خود را بیمه نمی کنند، اغلب در جذب و حفظ نیروی کار ماهر با مشکل مواجه می شوند. در فضای رقابتی امروز، نیروی کار به دنبال محیط هایی است که امنیت شغلی و رفاه آنها را تأمین کند. بنابراین، بیمه نکردن پرسنل می تواند منجر به از دست دادن استعدادها و کاهش توان رقابتی کسب وکار شود. در بلندمدت، این موضوع مانع رشد و توسعه سازمان خواهد شد.
قوانین مرتبط با بیمه پرسنل در ایران
بر اساس قانون کار ایران و قانون تأمین اجتماعی، کارفرمایان موظف هستند کلیه کارکنان خود را تحت پوشش بیمه قرار دهند. این قوانین شامل موارد زیر می‌شود:
بیمه درمانی: کارفرمایان موظف به پرداخت حق بیمه درمانی برای کارکنان خود هستند تا در صورت بروز بیماری یا حادثه، از خدمات درمانی بهره‌مند شوند.
بیمه بازنشستگی: کارکنان باید تحت پوشش بیمه بازنشستگی قرار گیرند تا در زمان بازنشستگی، از حقوق و مزایای مربوطه برخوردار شوند.
بیمه بیکاری: در صورت از دست دادن شغل، کارکنان باید تحت پوشش بیمه بیکاری قرار گیرند تا از حمایت مالی برخوردار شوند.
جمع بندی
بیمه کردن پرسنل نه تنها یک تعهد قانونی، بلکه یک سرمایه گذاری هوشمندانه برای هر کسب وکار است. در ایران، با توجه به چالش های اقتصادی و اجتماعی، این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کارفرمایانی که به رفاه کارکنان خود توجه می کنند، نه تنها از عواقب قانونی و مالی جلوگیری می کنند، بلکه به بهبود بهره وری، افزایش اعتبار و رشد پایدار کسب وکار خود کمک می کنند. در نهایت، توجه به بیمه کارکنان گامی مهم در جهت ایجاد جامعه ای سالم و پویا است. رعایت قوانین بیمه نه تنها از بروز مشکلات قانونی و جرائم مالی جلوگیری می کند، بلکه به ایجاد محیط کاری سالم و پایدار کمک می کند که در نهایت به نفع همه ذینفعان است.
مطابق قانون وزارت کار، کلیه کارفرمایان موظف هستند کارمندان خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهند. چنانچه کارفرمایی از بیمه کردن کارگران خود شانه خالی کند، کارگر می‌تواند از او شکایت کند که در این مقاله به بررسی اقدام کارگر در صورت نداشتن بیمه و سایر ابعاد و عواقب بیمه نکردن پرسنل پرداختیم.
از اینکه زمان خود را صرف خواندن این مقاله در وبسایت نرم افزار مدیریت تعمیرگاه و حسابداری آنلاین فینتی کرده ایید سپاسگزاریم.